po wszystkie czasy
  • pscyholodzy czy psychologowie?

    15.06.2008
    15.06.2008

    Czy dla wszystkich rzeczowników kończących się na -og i określających osoby M. lm. może przybierać zarówno formę -odzy, jak i -ogowie i czy formy te są równorzędne? Czasem w słownikach pomijana jest któraś forma, a w tekstach internetowych nieraz jedna forma ma znaczną przewagę nad drugą. Czy błędem redakcyjnym będzie, jeśli w jednym tekście pojawią się np. pedagogowie i psycholodzy?

  • Reforma pisowni – odcinek 1

    2.06.2024
    2.06.2024

    Mam prośbę o mediację językową, otóż 1 stycznia 2026 r. w Polsce nastąpi wielka reforma ortografii. Rada Języka Polskiego przygotowała już w tym celu nowe „Zasady pisowni i interpunkcji”. Zmieni się np. pisownia nazw świąt. Ma być ona jednolita. Ale na str. 42 Zasad mamy „Święto Trzech Króli”, a na str. 71 „święto Bożego Narodzenia” (i to dwukrotnie). Jak zdaniem Poradni PWN powinno się za dwa lata poprawnie zapisywać nazwy dwóch najważniejszych świąt w Polsce: świąt Bożego Narodzenia i świąt Zmartwychwstania Pańskiego? A jak jest poprawnie obecnie?

  • Reforma pisowni – odcinek 3

    9.06.2024
    9.06.2024

    Szanowni Państwo. Czy w związku z planowaną reformą ortografii nie można byłoby uprościć zapis niektórych wyrazów i zamiast po nowemu pisać np. Warszawianin dużą literą, dopuścić też pisanie małą, jak to jeszcze się obecnie pisze? Wszak to tylko ortografia umowna, za którą nie przemawia ani tradycja, ani historia. Powstanie z tego tylko galimatias, bo minie dużo czasu, zanim się ludzie przyzwyczają do nowej pisowni.

  • rodzaj gramatyczny skrótowców
    7.06.2012
    7.06.2012
    Witam.
    Jak należy odmieniać skrótowce? Było to wielokrotnie wałkowane, ale wciąż nie wiem jak je odmieniać…
    Skrótowiec ma rodzaj taki jak rzeczownik, od którego pochodzi, prawda? Ostatnio wyczytałem, że FIAT jest skrótowcem i to rodzaju żeńskiego (Fabryka…). Dlaczego więc był Polski FIAT? Czy to błąd? Albo na przykład PRL (rodzaj żeński).
  • rok i lato
    8.01.2010
    8.01.2010
    Dzień Dobry Państwu!
    Czy pomiędzy liczbą mnogą od słowa rok a nazwą pory roku lato istnieje jakiś związek etymologiczny? Bo takie skojarzenie powstało w mojej głowie po przeczytaniu Winnetou Karola Maya: tam Indianie używali konstrukcji „Coś się wydarzyło pięć zim temu”. Czy w naszym, polskim języku przypadkiem nie używamy identycznej konstrukcji, tyle że z inną porą roku, zamiast zimy – lato?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Rozbiór zdania
    18.12.2018
    18.12.2018
    Dobry wieczór, jestem mamą ósmoklasistki. Przygotowujemy się do egzaminu ósmoklasisty i nie potrafimy zmierzyć się z rozbiorem składniowym zdania: Według legendy smok był mieszkańcem jamy podwawelskiej. Wiem, że Państwo nie rozwiązują zadań, ale żaden z moich znajomych polonistów nie jest pewien, Facebook też nie pomógł, a portali typu sciaga.pl nie darzę zaufaniem. Według legendy jest okolicznikiem, ale jakim? Podwawelskiej jest przydawką, ale czy przymiotnikową czy przyimkową?
    Marta
  • rudera

    8.11.2023
    8.11.2023

    W SJP prof. Doroszewskiego widnieje hasło rudera jako plurale tantum, rzeczownik dawniej oznaczający gruzy. Jaka jest pełna odmiana tego wyrazu? Mam przede wszystkim wątpliwości co do dopełniacza, mianowicie czy powinien brzmieć on „(tych) ruder” czy „(tych) ruderów”; udało mi się znaleźć w „Wacława dziejach” Stefana Garczyńskiego fragment sugerujący drugi wariant („Prócz strachów, zwykłych samotności dzieci, / Pająka, dawnych ruderów strażnika, / Sowa czasami w gmach ten nocą wleci, / I słychać smutne krzyczenie puszczyka”), ale nie wiem, czy wyczerpuje to temat.

  • samotne literki na końcach wierszy na stronach WWW

    28.02.2011
    28.02.2011

    Czy opcja/etykieta na stronie WWW podlega zasadzie, że jednoliterowe spójniki i przyimki przenosimy do wiersza, w którym znajdują się następujące po nich słowa? SO zawiera regułę dla książek: https://sjp.pwn.pl/zasady/204-54-8-Inne-uwagi-dotyczace-przenoszenia-wyrazow;629563.html. Poradnia dodaje, że reguła ta ma zastosowanie dla stron WWW: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samotne-litery-na-koncach-wersow;7746.html. Czy można zakwalifikować treść strony jako tekst ciągły, natomiast opcje/etykiety jako tytuły rozdziałów, w których obowiązuje przenoszenie samotnych liter do następnego wiersza?

  • sankhja
    22.01.2013
    22.01.2013
    Dzień dobry,
    Zajmuję się indyjską filozoficzną szkołą sankhja (na stronie Uniwersalnego słownika języka polskiego jest hasło sankhja). Proszę o radę dotyczącą tworzenia przymiotnika od słowa sankhja oraz wyrazu oznaczającego zwolennika sankhji. Do tej pory we wszystkich swoich publikacjach używałam terminów sankhjaniczny i sankhjanista, ale po dłuższym zastanowieniu się wydaje mi się, że formy sankhjiczny i sankhjista są bardziej zgodne z zasadami języka polskiego.
    Pozdrawiam
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego